Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα

Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα

Η καθιερωμένη πια ημέρα της γυναίκας μας δίνει την ευκαιρία να κάνουμε μια “απομυθοποίηση” κατά κάποιο τρόπο, τουλάχιστον ως προς τη θέση της γυναίκας, του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού τον οποίο όλοι θεωρούμε συνυφασμένο με την υλική, αλλά και την πνευματική ανάπτυξη.

Ας κάνουμε, όμως, μια σύντομη ιστορική αναδρομή στη θέση της γυναίκας ξεκινώντας από την πρωτόγονη εποχή.

Οι ανθρωπολόγοι και οι εξερευνητές από το 19ο αιώνα άρχισαν να εντοπίζουν κοινωνίες στις οποίες οι γυναικείοι ρόλοι εμφανίζονταν ως πιο υπεύθυνοι· από τότε παρουσιάστηκαν θεωρίες για την ύπαρξη μιας μητρογραμμικής φάσης στην ιστορική εξέλιξη της οικογένειας από την οποία, όπως υποστήριξαν, πέρασαν όλες οι κοινωνίες· η εποχή αυτή τοποθετείται χρονικά στη νεολιθική εποχή (12.000-6.000 χρόνια π.Χ.).Τότε συντελείται το πέρασμα από τη νομαδική ζωή στην περίοδο της μόνιμης εγκατάστασης και αρχίζει η γεωργική εποχή που επιφέρει θεαματικές αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων. Δηλαδή ενώ κατά τη νεολιθική περίοδο και οι γυναίκες βοηθούσαν στη συλλογή καρπών και συμπλήρωναν έτσι την τροφή που έφερναν οι άνδρες με το κυνήγι με τη μόνιμη εγκατάσταση έγιναν πιο δυναμικές προμηθεύτριες τροφής μέσω της γεωργίας, πράγμα που τους προσέδιδε κύρος.

Η εντατικοποίηση, όμως, της καλλιέργειας και η χρήση των αρότρων αύξησε τη ζήτηση εργατικών χεριών και μάλιστα ανδρικών έτσι άρχισε να αποδυναμώνεται και η εξουσία που είχαν οι γυναίκες στην κοινωνία.

Ίχνη, πάντως της μητριαρχικής περιόδου βρίσκουμε σε πολλές μεσογειακές περιοχές, όπως στην Κρήτη (μινωικό πολιτισμό) στη Θεσσαλία, στην Αργολίδα, στη Βοιωτία και στην Σικελία. Στοιχεία μητριαρχίας υπάρχουν επίσης και στα ομηρικά έπη.

Όταν, βέβαια, λέμε μητριαρχία εννοούμε ότι ο άνδρας μετά το γάμο μετοικούσε στο σπίτι της συζύγου, τα κληρονομικά δικαιώματα ανήκαν στις γυναίκες ή ότι η γυναίκα προβαλλόταν μέσα στα πλαίσια της θρησκείας και της κοινωνίας ασχέτως αν η πολιτική εξουσία ανήκε στους άνδρες.

Η μινωική θεά των όφεων αποτελεί επιβεβαίωση του ότι οι γυναίκες απολάμβαναν μια υψηλή κοινωνική θέση στη μινωική κοινωνία (από 3η χιλιετία και μετά), έπαιρναν μέρος σε δημόσια θεάματα, σε κυνήγια, ενώ τα διαμερίσματά τους δεν ήταν απομονωμένα από των ανδρών, όπως αργότερα.

Αξίζει στο σημείο αυτό, να κάνομε μνεία των γυναικείων κοινωνιών, των Αμαζόνων και των Λημνίων οι οποίες αντανακλούν την εικόνα που είχαν οι κλασικοί Έλληνες για το βαρβαρικό κόσμο.

Αλλά και η μυκηναϊκή κοινωνία (από 1400 εως 1200 π.Χ.) παραχωρούσε στις γυναίκες υψηλή θέση. Όμως η έντονη παρουσία των ανδρικών θεοτήτων δείχνει την αποδυνάμωση του ρόλου των γυναικών· αυτό, εξάλλου, ταίριαζε και με τη στρατιωτική, κατά κύριο λόγο, οργάνωση της μυκηναϊκής κοινωνίας.

Ετσι οι Μυκηναίες αρχίζουν να προαναγγέλλουν τον τύπο των γυναικών της επόμενης περιόδου.

Το πρώτο κείμενο που περιγράφει με λεπτομέρειες τους όρους ζωής της Ελληνίδας γυναίκας της μυκηναϊκής εποχής είναι τα ποιήματα του Ομήρου, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια. Στις ομηρικές κοινωνίες η γυναίκα ήταν ελεύθερη και γινόταν δεκτή με σεβασμό από τους γύρω της, γενικά, όμως, αποτελούσε το μέσο αναπαραγωγής και διατήρησης της οικογένειας.

Αλλά και στα έργα του Ησιόδου, που είναι νεότερα από τον Όμηρο απεικονίζεται η γυναίκα, αλλά διαπιστώνει κανείς μισογυνισμό και δυσπιστία, όπως πολλές φορές και στον Όμηρο.

Οσον αφορά, τώρα, την κλασική εποχή και ιδιαίτερα στο λεγόμενο “χρυσό” αιώνα (5ος π.Χ.) αυτός ήταν “χρυσός ” δηλ., μεγαλειώδης και ωφέλιμος για τους άρρενες, μόνο πολίτες της αρχαίας Αθήνας σε μια έντονα ταξική και αδιαμφισβήτητα ανδροκρατική κοινωνία.

Στην Αθήνα οι γυναίκες ήταν εξαρτημένες από τους άνδρες, χωρίς κανένα δικαίωμα και πολύ περισσότερο χωρίς κανένα προνόμιο. Ήταν αναγκασμένες να περνούν τη ζωή τους σε ολοκληρωτική εξάρτηση από τον πατέρα, τον σύζυγο, το γιο ή άλλον άρρενα συγενή. Δεν είχαν καν νομική υπόσταση, πράγμα που τις απέκλειε από κάθε δημοσια δραστηριότητα. Ιδιάζουσα, πάντως, ήταν η θέση που είχαν οι λεγόμενες εταίρες στην Αρχαία Αθήνα. Ο εταιρισμός που είχε έρθει στην Αθήνα από την Ιωνία, μπορεί να ήταν κάτι σαν πορνεία πολυτελείας αλλά η πολυτέλεια αυτή περιελάμβανε και τη μόρφωση και την επίδοση στις καλές τέχνες. Θρυλικά είναι τα συμπόσια της αθηναϊκής υψηλής κοινωνίας, στα οποία μαζί με τους κορυφαίους του πνεύματος συμπαρακάθονταν οι έκπαγλες εταίρες, γυναίκες με αστραφτερό μυαλό. Μια απ’αυτές ήταν η Ασπασία, η σύντροφος του Περικλή, της οποίας τις ικανότητες αναγνώριζε και ο Σωκράτης.

Σε αντίθεση με τις Αθηναίες οι Σπαρτιάτισσες, αναθρεμμένες όχι μέσα στα σπίτια τους και συνηθισμένες να ζουν έξω από αυτά στον ελεύθερο χώρο και να συχνάζουν σε στάδια και παλαίστρες ανδρών θεωρούνταν από τους Αθηναίους ως γυναίκες πολύ ελευθεριων ηθών, πράγμα που αποτέλεσε, κατά τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη την αιτία της πτώσεως της πόλης τους.

Μια ρύθμιση, μάλιστα, του νομοθέτη Λυκούργου καθιστούσε τη γυναίκα νόμιμη ιδιοκτήτρια ακίνητης και κινητής περιουσίας, ικανή να κληρονομείι και να κληροδοτεί πράγμα αδιανόητο στην Αθήνα ή οπουδήποτε αλλού στον ελληνικό χώρο.

Στο σημείο αυτό, αξίζει να κάνουμε και μια αναφορά στις θέσεις των διαφόρων φιλοσόφων σχετικά με το γυναικείο ζήτημα.

Διαμορφώθηκαν δύο κλάδοι: από τη μια πλευρά η σχολή που δίδασκε ότι υπήρχε ριζική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών (άλλωστε αυτό έλεγαν και οι μύθοι), πράγμα που οδηγούσε στις αριστοτελικές θεωρίες περί μητέρας-ύλης, αναγνωρίζοντας ανωτερότητα στην ανδρική συμβολή που δίνει μορφή στο πνεύμα.

Ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας, από την άλλη πλευρά κάθε άλλο παρά μισογύνηδες ήταν. Μάλιστα, ο Πλάτων στην “Πολιτεία” σχεδιάζοντας το ιδανικό κράτος εμπιστεύεται την άσκηση της εξουσίας σε μια ομάδα “φυλάκων” από τους οποίους δεν αποκλείονται οι γυναίκες. Ο γυναικείος πληθυσμός, απελευθερωμένος από τον ενδοοικογενειακό ρόλο του θα πρέπει να εντάσσεται οργανικά στην πόλη και να συνεργάζεται με τους άνδρες για τη διοίκηση της, αφού εκαπιδευτεί βέβαια.

Ο Ξενοφών, αν και επαναλαμβάνει ορισμένες απόψεις του Σωκράτη και επομένως δέχεται ότι η φύση προίκισε τη γυναίκα με ιδιότητες, όπως παρατηρητικότητα και μνήμη, το ίδιο όπως και τους άνδρες, όμως, τονίζει το φυσικό προορισμό της γυναίκας του είναι η φροντίδα των παιδιών και οι σπιτικές εργασίες.

Αλλά και οι επικούρειοι και ο Πυθαγόρας δέχτηκαν στις σχολές τους γυναίκες. Στη σχολή, μάλιστα, του Πυθαγόρα ετέθη το ζήτημα των πολιτικών ικανοτήτων των γυναικών και υποστηρίχτηκε η ικανότητά τους να κυβερνούν.

Στις τραγωδίες, ωστόσο, ανακαλύπτει κανείς τον παλιό μισογυνισμό και την εξίσου παλιά θεωρία της υποταγής των γυναικών στους άνδρες. Ο ποιητής που προέβαλε τις γυναίκες στο έργο του ήταν ο Ευριπίδης, ο οποίος, βέβαια, γνώριζε τις κοινωνικές και πνευματικές ζυμώσεις στην Αθήνα της εποχής του. Ορισμένοι μάλιστα, μελετητές του έργου του στηριζόμενοι σε κάποια χωρια των τραγωδιών του θεωρούν ότι ο μεγάλος τραγικός υπήρξε ο πρωτοεκφραστής της γυναικείας επανάστασης. Πολλά έργα του εξάλλου, έχουν ως τίτλους ονόματα γυναικών π.χ. Ελένη, Αλκηστις Ανδρομάχη, Ηλέκτρα, Εκάβη κλπ.

Αξίζει, όμως, να σταθούμε λίγο και στις κωμωδίες του Αριστοφάνη “Εκκλησιάζουσες” και “Λυσιστράτη” στις οποίες αντιλαμβάνεται κανείς ότι περιλαμβάνονται νύξεις που οδηγούν στην άποψη ότι οι γυναίκες μπορούν κάλλιστα να αξιοποιηθούν, αφού αυτές σε αντίθεση με τους άνδρες τον πόλεμο τον έβλεπαν σαν κάτι εναντίον αυτής της ίδιας της φύσης των πραγμάτων και δε ζητούσαν τίποτα άλλο από μια κάποια περισσότερη κοινωνική δικαίωση.

Παρά την απομόνωσή τους, όμως, ορισμένες γυναίκες κατόρθωσαν να σπάσουν το τείχος της σιωπής που τις τύλιγε και να καταγράψουν σε στίχους τα αισθήματα τους, χαρές και λύπες, και έτσι να προβληθούν.

Πάντως, δεν ήταν απλώς τυχαίο το γεγονός ότι όλες αυτές, οι γυναίκες, οι ελάχιστες βέβαια, δε ζούσαν στην Αθήνα, αλλά προέρχονταν από άλλες ελληνικές περιοχές, οι οποίες διέφεραν κοινωνικά και πολιτιστικά από την Αθήνα. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της Σαπφώς από τη Μυτιλήνη, η οποία είχε τεθεί επικεφαλής μια ενώσεως από εκείνες που συνιστούσαν οι νέες γυναίκες και χαρακτηρίζονταν ως θίασοι.

Τελειώνοντας την ιστορική αυτή αναδρομή στη θέση της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα θα κάνουμε μια αναφορά και στις Ελληνίδες της ελληνιστικής περιόδου (323-80 π.Χ.). Οι γυναίκες αυτές ήταν οπωσδήποτε πιο χειραφετημένες από τις προγενέστερές τους είχαν πάψει πια να μένουν περιορισμένες, εμφανίζονται να εκπαιδεύονται όχι διαφορειτκά από τους άνδρες· πολλοί φιλόφοσοι, αναγνωρίζουν την αξία τους, ενώ στην πολιτική σκηνή προβάλλονται κατά καιρούς αξιόλογες γυναίκες.

Βέβαιο, πάντως, είναι ότι από τότε η γυναίκα έχει κάνει αλματώδη βήματα και με πολλές προσωπικές θυσίες μέχρι να φτάσει στην υλοποίηση του αιτήματός της για ισότητα με τον άνδρα.

Από τις γυναίκες του μεσαίωνα που κάηκαν ζωντανές στην πυρά ως “μάγισες” μέχρι τις σουφραλέτες του 19ου και 20ου αιώνα, τις ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης φτάσαμε στη σημερινή εποχή κατά την οποία η γυναίκα απολαμβάνει τα δικαιώματα και την ελευθερία που κάποτε μόνο οι άνδρες είχαν. 
Στέλλα Κουσκουμπεκάκη

ΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ: ΟΜΙΛΙΑ-ΕΙΣΗΓΗΣΗ

 ΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ: ΟΜΙΛΙΑ-ΕΙΣΗΓΗΣΗ 
Είναι προφορικός λόγος που εκφωνείται σε ακροατήριο με την αφορμή κάποιας εκδήλωσης κι έχει την ακόλουθη διάρθρωση:
 ▪ Προσφώνηση: Αγαπητοί συμμαθητές, Αξιότιμοι κύριοι, /ες (πάνω αριστερά)
 ▪ Πρόλογος/Εισαγωγή : πολύ σύντομη παρουσίαση του θέματος και της θέσης του ομιλητή με τέτοιο τρόπο, ώστε εξαρχής να προκαλέσει το ενδιαφέρον.
 ▪ Κύριο μέρος: αναπτύσσεται η βασική ιδέα με τους παρακάτω τρόπους: α. αφήγηση: ιστορικές πληροφορίες σχετικά με το θέμα, β. βεβαίωση: αποδεικτικό υλικό για τη θέση του ομιλητή (επιχειρήματα με στοιχεία, μαρτυρίες, πορίσματα ερευνών, απόψεις ειδικών κ.λ.π.) γ. ανασκευή: παρουσίαση και αντίκρουση της αντίθετης άποψης, με αναφορά κινδύνων που τυχόν θα προκύψουν , εάν επικρατήσει.
 ▪ Επίλογος: συμπεράσματα-σύντομη ανακεφαλαίωση, ευχή, προτροπή 
▪ Επιφώνηση: στο κάτω δεξιό μέρος εκφράζονται ευχαριστίες προς το ακροατήριο: Ευχαριστώ για την προσοχή σας, για τον χρόνο σας, που με ακούσατε, κλπ. 
Ύφος: απλό-οικείο ή σοβαρό-επίσημο, ανάλογα με τους αποδέκτες και την περίσταση επικοινωνίας. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν ποικίλα εκφραστικά μέσα όπως π.χ. οι ρητορικές ερωτήσεις. Καλό είναι σε μια ομιλία να υπάρχουν διάσπαρτες εκφράσεις σε β΄ πρόσωπο που υποδηλώνουν ότι πρόκειται για προφορικό λόγο σε ζωντανό ακροατήριο, όπως: "φανταστείτε ότι...", "σκεφτείτε αν...", "νομίζετε πως..." κ.λ.π.

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Kείμενο 3 [Διακρίσεις σε βάρος των γυναικών]

(Μία από τις πιο σημαντικές και αποτελεσματικές υπερμάχους των δικαιωμάτων της γυναίκας, η Σίρλεϊ Τσίζχολμ, εκλέχτηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών το 1968. Το λόγο που παραθέτουμε τον εκφώνησε ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, στις 21 Μαΐου 1969.)

Kύριε πρόεδρε, όταν μια νέα γυναίκα αποφοιτά από το κολέγιο και αρχίζει να αναζητά εργασία, είναι πιθανό να βρεθεί μπροστά σε μια απογοητευτική ή ακόμα και εξευτελιστική εμπειρία. Όταν θα μπει σε ένα γραφείο για μια συνέντευξη, η πρώτη ερώτηση που θα της τεθεί είναι «ξέρεις να δακτυλογραφείς;».

Υπάρχει ένα υπολογισμένο σύστημα προκατάληψης που βρίσκεται κρυμμένο πίσω από αυτή την ερώτηση. Γιατί είναι αποδεκτό για τις γυναίκες να είναι γραμματείς, βιβλιοθηκάριοι και δασκάλες, αλλά απολύτως απαράδεκτο για αυτές να είναι μάνατζερ, διευθυντές, γιατροί, δικηγόροι και μέλη του Κογκρέσου; Η ανείπωτη υπόθεση είναι ότι οι γυναίκες είναι διαφορετικές. Δε διαθέτουν διοικητική ικανότητα, μεθοδικά μυαλά, σταθερότητα, αρχηγικά προσόντα και είναι πολύ συναισθηματικές. […]

Ως μαύρο άτομο, η φυλετική προκατάληψη δε μου είναι άγνωστη. Η αλήθεια είναι όμως ότι στον πολιτικό κόσμο έχω πολύ συχνότερα υποστεί μεροληπτικές συμπεριφορές, επειδή είμαι γυναίκα, παρά επειδή είμαι μαύρη. Η προκατάληψη εναντίον των μαύρων αρχίζει σιγά σιγά να θεωρείται απαράδεκτη, αν και θα χρειαστούν χρόνια για την εξάλειψή της. Είναι καταδικασμένη όμως γιατί η λευκή Αμερική αρχίζει να παραδέχεται πως η προκατάληψη υπάρχει. Aντίθετα η προκατάληψη εναντίον των γυναικών είναι ακόμη αποδεκτή. Πολύ λίγοι προς το παρόν κατανοούν την ανηθικότητα που περιέχεται στη διπλή μισθολογική κλίμακα και στο χαρακτηρισμό των περισσότερων από τις καλύτερες δουλειές σαν «για άντρες μόνο».

Περισσότερο από το μισό του πληθυσμού των ΗΠΑ είναι θηλυκό. Οι γυναίκες όμως κατέχουν μόνο το 2% των διευθυντικών θέσεων. Καμία γυναίκα δε βρίσκεται στο συμβούλιο AFL-CIO (American Federation of Labor-Congress of Industrial Organizations), oμοσπονδιακό όργανο των αμερικανικών συνδικαλιστικών οργανώσεων ή στο Ανώτατο Δικαστήριο. Έχουν υπάρξει μόνο δύο γυναίκες που κατέλαβαν υπουργικές θέσεις και σήμερα δεν υπάρχει καμία. Μόνο δύο γυναίκες κατέχουν σήμερα βαθμούς πρεσβευτών στο διπλωματικό σώμα. Στο Κογκρέσο είμαστε μία γερουσιαστής και δέκα αντιπρόσωποι.

Ένθετο «BHMA / IΣTOPIA», εφημ. TO BHMA της Kυριακής, 2002 (διασκευή)

Eρωτήσεις κατανόησης

1. Η βουλευτής αναφέρεται στις προσωπικές της εμπειρίες από την επαγγελματική και κοινωνική της ζωή. Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετώπισε και πού τα αποδίδει η ίδια;
2. Ποια άλλα στοιχεία παραθέτει που επιβεβαιώνουν τις απόψεις της;
3. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑς(σεξισμός)
   Μεταβείτε στην ιστοσελίδα  Η ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ και αναζητήστε στο λεξικό της Νέας Ελληνικής του Τριανταφυλλίδη τις σημασίες των λέξεων: ρατσισμός, στερεότυπα, σεξισμός, παρενόχληση και συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα:

   ρατσισμός
   στερεότυπα
   σεξισμός
   παρενόχληση

   Στη συνέχεια ακολουθώντας τους παρακάτω υπερσυνδέσμους μεταβείτε σε ιστοσελίδες, διαβάστε τα κείμενα και απαντήστε επιγραμματικά στις ερωτήσεις που ακολουθούν.
   Στερεότυπα φύλων & σεξουαλική παρενόχληση (http://www.familyclub.gr/show.php?mode=ShowArticle&cat=21&childcat=63&id=66)
   Κάνει πλάκα με τις γυναίκες οδηγούς (http://www.tanea.gr/news/greece/article/34729/?iid=2)
   Πρωταθλητές του… σεξισμού και οι Έλληνες (http://www.tanea.gr/news/world/article/4444703/?iid=2)
   H ανισότητα των φύλων καταγράφεται και σε πανεπιστημιακό επίπεδο(http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_09/03/2007_218815)
   “Δεσποινίς Διευθυντής…ή μήπως όχι;”( http://kbourletidis.blogspot.gr/2010/06/blog-post.html)
   Σεξισμός στην Αθήνα και το Παρίσι(http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_15/02/2007_216009)
   Γλώσσα και φύλο (http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_b8/index.html)
   • Η γυναίκα δεν έχει κατακτήσει την ισότητα στο χώρο της εργασίας. Από πού πηγάζει αυτή η διαπίστωση;
   • Να αναφέρετε παραδείγματα σεξιστικής αντιμετώπισης των γυναικών.
   • Σε ποια στερεότυπα στηρίζεται η ρατσιστική αντιμετώπιση των γυναικών;
     

     • Πώς αντιλαμβάνεστε τον όρο «γλωσσικός σεξισμός»; Να αναφέρετε χαρακτηριστικά παραδείγματα.

     • Ποιες προτάσεις γίνονται ώστε να αποφεύγεται η σεξιστική χρήση της γλώσσας;

ΟΙ  ΓΥΝΑΙΚΕΣ  ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ  ΤΑ  ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ  ΤΟΥΣ

Η γυναίκα από την αρχή της ιστορικής περιόδου έχει δεχθεί πολλές επιδράσεις όσον αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης της. Οι γυναίκες ήταν και είναι ακόμη τα θύματα της δημόσιας και ιδιωτικής βίας σε παγκόσμια κλίμακα. Αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι η θέση της γυναίκας έχει εξελιχθεί σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, υπάρχουν χώρες που διαψεύδουν αυτήν την πεποίθηση. Πιο συγκεκριμένα, σε ορισμένες χώρες της Ανατολής, η γυναίκα έχει δεχτεί ελάχιστες αλλαγές ως προς τη βελτίωση της κοινωνικής της θέσης, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι καταστάσεις έχουν παραμείνει στάσιμες σε αυτό το ζήτημα.

Η εκμετάλλευση και η κακοποίηση των γυναικών δεν είναι απλώς ένα λάθος του συστήματος. Είναι γέννημα της ίδιας της κοινωνίας, του κέρδους και του πλούτου. Από αυτήν την άποψη η πάλη ενάντια στην καταπίεση των γυναικών είναι και πάλη ενάντια στους όρους και τις συνθήκες που τη δημιουργούν. Όσον αφορά τη χώρα μας, η γυναίκα είναι ισότιμη με το ανδρικό φύλο, έχοντας ακριβώς τα ίδια δικαιώματα αλλά και τις ίδιες υποχρεώσεις. Τι συνθήκες όμως προϋπήρξαν μέχρι να οδηγηθούμε σε αυτήν την τεράστια
κοινωνική ανακατάταξη;

Η γυναίκα πρώτη φορά ψηφίζει το 1930, όταν μετά από σκληρούς αγώνες και πολλές συζητήσεις και παλινωδίες στον πολιτικό χώρο, δίνεται το δικαίωμα της ψήφου σε κάθε Ελληνίδα αλλά υπό όρους.
Α) Μόνο για τις δημοτικές εκλογές
Β) Μόνο για να εκλέγει όχι να εκλέγεται
Γ) Μόνο όσες ήταν άνω των 30 ετών
Δ)Μόνο οι εγγράμματες έχουν το δικαίωμα να ψηφίζουν.

Το 1934, οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν στις δημοτικές εκλογές για πρώτη φορά. Πόσες όμως Ελληνίδες ήξεραν γράμματα; Το 70% ήταν αναλφάβητες. Κι έτσι, εκείνες που ψήφισαν σε ολόκληρη τη χώρα δεν ξεπερνούσαν τις 240! Τελικά το δικαίωμα της γυναικείας ψήφου κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα του 1952 και για πρώτη φορά ο θηλυκός πληθυσμός θα προσέλθει στις κάλπες στις βουλευτικές εκλογές της 19ης Φεβρουαρίου 1956. Για κακό των ανδρών όμως οι γυναίκες μέσα από τη γνώση έμαθαν τι θα πει ελευθερία. Γνωστοποιήθηκαν σ’ αυτές τα δικαιώματά τους κι άρχισαν να απαιτούν. Όπως ήταν φυσικό, ο λόγος τους δεν μετρούσε και τα πρώτα χρόνια πάσχιζαν άδικα για την ελευθερία τους.

Τι είναι λοιπόν αυτό που ώθησε τις γυναίκες στο να υπερασπιστούν και να διεκδικήσουν τα
δικαιώματα τους; Μία μία οι γυναίκες πείστηκαν ότι δεν χρειάζεται να είναι «άσχημες» για να ψηφίζουν, ότι δεν χρειάζεται να είναι «του δρόμου», ότι δεν αποτελεί προσβολή η διεκδίκηση αλλά δικαίωμα. Κάπως έτσι ξεκίνησε το φεμινιστικό κίνημα και οι αγώνες για ισότητα, ελευθερία και δικαιώματα, στην Ελλάδα.

Οι γυναίκες (και οι Ελληνίδες!) δέχτηκαν πολλές επιρροές από παγκόσμια ερεθίσματα. Ένα από τα σημαντικότερα παραδείγματα αποτελεί η Σιμόν Ντε Μποβουάρ η οποία με το έργο της και τις κοινωνικές συνθήκες που διαμόρφωσε κατάφερε να επιφέρει βελτιώσεις ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης των γυναικών. Μέσα από βιβλία και αγώνες η Σιμόν κατάφερε να κάνει τις γυναίκες να συνειδητοποιήσουν πόσο σημαντική είναι η ανεξαρτητοποίησή τους τόσο σε οικονομικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, δίνοντας μια στεγνή απάντηση στο αρσενικό φύλο για τους λόγους ύπαρξης της γυναίκας. Το μόνο που την κάνει να διαφέρει σε σχέση με την πλειονότητα των γυναικών εκείνης της εποχής είναι ότι αγωνίστηκε πραγματικά για να μην υπάρχουν πλέον κοινωνικές ανισότητες σε βάρος του θηλυκού φύλου που βασίζεται σε προκαταλήψεις.

Μέσα από τη Μποβουάρ μιλάνε οι γυναίκες, σε διάλογο ή μόνες. Γύρω της παίρνουν σάρκα κάθε λογής φωνές, καθημερινές, θεωρητικές, όλες αγωνιστικές. Δεν έχουν όλες κοινή ιδεολογική καταγωγή. Όμως, σε μια εποχή όπου ακόμα και τα προβλήματα των γυναικών διαφημίζονται και πουλιούνται στην αγορά, δεν βλάπτει καθόλου η ταύτιση σε ένα όνομα, όπως εκείνο της Σιμόν ντε Μποβουάρ.

Αλλά σήμερα τι γίνεται; Μισός αιώνας έπειτα από αυτά τα γεγονότα ποιο είναι το συμπέρασμα; Ελάχιστες γυναίκες δήμαρχοι. Μεγάλο ποσοστό του αντρικού φύλου επίσης υποστηρίζει ότι οι γυναίκες ψηφίζουν χωρίς πολιτικά κριτήρια και δεν συμμετέχουν στα κοινά. Συμφωνούμε με αυτήν την άποψη; Οι άντρες από την πρώτη στιγμή που παρατηρήθηκε η επανάσταση των γυναικών σημείωσαν μεγάλες αντιδράσεις προσπαθώντας να παρεμποδίσουν αυτήν την κοινωνική εξέλιξη.

Με το πέρασμα των χρόνων τα πράγματα άρχισαν να καλυτερεύουν για τις γυναίκες. Μπορούσαν να μορφώνονται, να συμμετέχουν στα κοινά και άλλα που ως τότε τους απαγορεύονταν. Δεν είχαν την απόλυτη ελευθερία αλλά σχετικά με παλαιότερα, τα όσα τους επιτρέπονταν τώρα ήταν υπέρ αρκετά. Κάθε χρόνο τιμάμε την 8η Μάρτη, ως ημέρα μνήμης αγώνων του γυναικείου κινήματος, ως ημέρα αποτίμησης των κατακτήσεων των γυναικών και ως αφετηρία νέων στόχων σε κυβερνητικό, πολιτικό, κοινωνικό και ατομικό επίπεδο για την ουσιαστική κατοχύρωση της Ισότητας των δύο φύλων και της ανάδειξης της ισοτιμίας, ισότητας, συμπληρωματικότητας, αλληλοσεβασμού, ίσων ευκαιριών και δικαιωμάτων και για τα δύο φύλα.

Στις 8 Μάρτη :
 Το 1857 οι ράφτρες και οι υφάντρες της Νέας Υόρκης κατέβηκαν στους δρόμους απαιτώντας μείωση των εξαντλητικών ωρών εργασίας – από 16 σε 10 ώρες την ημέρα, ωράριο που οι άντρες είχαν ήδη κατακτήσει πριν από 17 χρόνια – και ζητώντας ίσα μεροκάματα με τους άντρες όπως και ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς. Η εξέγερση αυτή πνίγηκε στο αίμα ύστερα από βίαιη επίθεση της αστυνομίας.

 Το 1910 η Κλάρα Τσέτκιν, διεθνής αγωνιστική φυσιογνωμία του εργατικού και γυναικείου κινήματος, κατά τη διάρκεια του παγκόσμιου Συνεδρίου Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη, πρότεινε να καθιερωθεί η 8 του Μάρτη “ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ”. Για να εκφράσουμε “είπε” την αλληλεγγύη και την αγάπη για Ειρήνη που μας ενώνει και να διαδηλώσουμε τη συνεχή διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας”. Και ακόμα πρόσθεσε ότι, “την ημερομηνία αυτή πρέπει οι συνδικαλιστικές οργανώσεις να συμπεριλάβουν στις εκδηλώσεις τους και τη διοργάνωση μιας ημέρας των γυναικών, που σε πρώτη φάση θα διεκδικεί το δικαίωμα της ψήφου των γυναικών και η εκδήλωση αυτή θα πρέπει να πάρει διεθνή χαρακτήρα”
.H πρώτη Ελληνίδα βουλευτής

H πρώτη Ελληνίδα βουλευτής Ελένη Σκούρα την Κυριακή 18 Ιανουαρίου 1953 στην αναπληρωματική εκλογή στον Νομό Θεσσαλονίκης (που τότε περιελάμβανε και τον Νομό Χαλκιδικής) αναδεικνύεται η πρώτη Ελληνίδα βουλευτής: η Ελένη Σκούρα, υποψήφια του Συναγερμού. Σπουδαίο, επίσης, είναι ότι και το Κέντρο (όπως και άλλοι συνδυασμοί) σ’ αυτή την αναμέτρησή του είχε υποψήφια γυναίκα: την Ελένη Ζάννα. Από την ΕΔΑ, εξάλλου, υποψήφιος ήταν ο Ιωάννης Πασσαλίδης.. Έτσι η ελληνική Βουλή απέκτησε την πρώτη βουλευτίνα της. Όταν μάλιστα, κατά την πρώτη εμφάνισή της σε συνεδρία, ο Πρόεδρος της Βουλής την προσφώνησε «κυρία βουλευτής», προκλήθηκε ειδική συζήτηση για την καθιέρωση του «σωστού» όρου για τις γυναίκες-μέλη του Κοινοβουλίου, που προβλεπόταν να πληθύνουν.

 Τι κάνει η ActionAid για την ενδυνάμωση της θέσης των γυναικών

Η ActionAid δουλεύει απευθείας με 6,5 εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο με στόχο να αλλάξει αυτή την άδικη πραγματικότητα. Τα προγράμματα της ActionAid για τις γυναίκες εφαρμόζονται σε όλες τις κοινότητες δράσης της οργάνωσης και έχουν σκοπό την ενδυνάμωση της θέσης των γυναικών και τη βελτίωση του εισοδήματός τους μέσα από προγράμματα μικροπίστωσης. Ειδικότερα:

 Η ActionAid παρέχει εκπαίδευση στα κορίτσια μέσω των Σχολείων Άτυπης Εκπαίδευσης και στις γυναίκες μέσω του προγράμματος Reflect.

 Οργανώνει προγράμματα εκμάθησης επαγγελματικών δραστηριοτήτων σε γυναίκες για να ενισχύσουν το οικογενειακό εισόδημα και να αποκτήσουν δικαίωμα λόγου στις αποφάσεις της οικογένειας. Εφαρμόζει προγράμματα δανεισμού και αποταμίευσης για να ξεκινήσουν οι γυναίκες τις επαγγελματικές δραστηριότητες στις οποίες εκπαιδεύτηκαν.

 Στην Ασία, η ActionAid υποστηρίζει γυναίκες φυλακισμένες, ιερόδουλες και γυναίκες θύματα της παράνομης διακίνησης (trafficking), θύματα οικογενειακής βίας, γυναίκες Badi (ομάδες γυναικών και κοριτσιών σε διάφορες περιοχές της Ασίας που εξαναγκάζονταν παραδοσιακά στην πορνεία).

 Στην Αφρική, η δράση επικεντρώνεται στο δικαίωμα των γυναικών σε γη (κληρονομιά και ιδιοκτησία), το δικαίωμα των κοριτσιών στην εκπαίδευση, στα θύματα οικογενειακής βίας, σε γυναίκες άστεγες, κακοποιημένες ή ακρωτηριασμένες.

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Με το πέρασμα του χρόνου η εικόνα της γυναίκας έχει αλλάξει ουσιαστικά.  Η γυναίκα παλιότερα αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως λιγότερο δυναμικό και αυτόνομο, κυρίως λόγω του ότι ήταν υποχρεωμένη να παραμένει στο σπίτι και να μην εργάζεται, αλλά να ασχολείται μονάχα με την ανατροφή των παιδιών, με «τα του σπιτιού» και οι προσωπικές της ανάγκες έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα. Έτσι ο άντρας ήταν αυτός ο οποίος είχε τη μεγαλύτερη ισχύ από οικονομικής άποψης και όχι μόνο. Ήταν αυτός που είχε το ρόλο του «θηρευτή» που διεκδικούσε το «θήραμά» του.
Τα τελευταία χρόνια τα πράγματα έχουν μεταβληθεί και η θέση της γυναίκας έχει αλλάξει πάνω στην κοινωνική σκακιέρα.  Η γυναίκα πλέον εργάζεται, βγάζει τα δικά της χρήματα και δεν διστάζει να διεκδικήσει όλα όσα θέλει. Οι αλλαγές αυτές αποτυπώνονται καλύτερα στο θέμα του γάμου, και πιο συγκεκριμένα στο γεγονός ότι οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια παντρεύονται σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία. Προτεραιότητα γι’ αυτές δεν αποτελεί πάντα η οικογένεια , αλλά η επαγγελματική καταξίωση και η οικονομική ανεξαρτησία.
Όσον αφορά στον άντρα, φαίνεται πως έχει χάσει πια το ρόλο του «κυνηγού» και στέκεται αμήχανος μπροστά στον καινούριο ρόλο της ανεξάρτητης και δυναμικής γυναίκας. Ο άντρας συχνά αισθάνεται αδύναμος  καθώς βλέπει ότι η γυναίκα μπορεί πλέον να τα βγάλει πέρα μόνη της και ότι δεν τον έχει τόσο μεγάλη ανάγκη. Η πραγματικότητα αυτή βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την εικόνα που κυριαρχούσε στο παρελθόν όπου ο άντρας ήταν ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Στη σημερινή πραγματικότητα οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές, αφού συχνά οι σύζυγοι βρίσκονται σε ανταγωνιστική θέση.
Ένα ακόμη παράδειγμα όπου δείχνει την αλλαγή που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια, αποτελεί το γεγονός ότι η γυναίκα αποφασίζει πολύ πιο εύκολα για το διαζύγιο σε σχέση με το παρελθόν. Είναι πλέον οικονομικά ανεξάρτητη και δε διστάζει να ρισκάρει παρά το κόστος. Αντιλαμβάνεται όμως ότι μπορεί να συνεχίσει τη συναισθηματική και σεξουαλική της ζωή και να σταθεί και πάλι στα πόδια της.
Η σύγχρονη γυναίκα καλείται να ανταποκριθεί σε πολλαπλούς ρόλους, σε αυτό της συζύγου, της μητέρας, της εργαζόμενης γυναίκας, της καλής νοικοκυράς κ.ο.κ. Στην προσπάθειά της να ανταποκριθεί σε όλα αυτά και να είναι «σωστή», όπως προστάζει η κοινωνία, συχνά πιέζεται, αγχώνεται και εξαντλείται. Η ανάγκη που προβάλλεται, είναι η γυναίκα να κρατήσει τις λεπτές ισορροπίες που απαιτούνται ανάμεσα στις υποχρεώσεις της ως μητέρας και νοικοκυράς, από τη μία και ως εργαζόμενης, από την άλλη. Παράλληλα, δε θα πρέπει ποτέ να ξεχνάει και το ρόλο της ως γυναίκας. Θα πρέπει να φροντίζει τον εαυτό της, την εμφάνισή της, έτσι ώστε να εκπέμπει τη σεξουαλικότητα που απαιτείται.  Δε θα πρέπει να απορροφάται από τις ποικίλες υποχρεώσεις  στη δουλειά και στο σπίτι (φροντίδα των παιδιών, καθάρισμα, μαγείρεμα κ.α.) και να ξεχνά ότι είναι και γυναίκα- σύζυγος και ότι θα πρέπει να αφιερώνει και τον απαιτούμενο χρόνο και γι’ αυτό το κομμάτι του εαυτού της. Καθοριστικό ρόλο βέβαια σε κάθε περίπτωση διαδραματίζει και ο σύζυγος, ο οποίος θα πρέπει να τη βοηθά, να τη στηρίζει και να μην πάψει ποτέ να την κάνει να αισθάνεται ότι είναι σημαντική γι’ αυτόν.

ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΚΟΜΒΟΣ

Με λένε Μαλάλα, της Μαλάλα Γιουσαφζάι

Η Μαλάλα γεννήθηκε το 1997 στην κοιλάδα Σουάτ του Πακιστάν. Η φωνή της ακούστηκε πρώτη φορά σε διεθνές επίπεδο, όταν σε ηλικία έντεκα ετών άρχισε να γράφει σε ιστολόγιο/ “blog” για τη ζωή υπό το καθεστώς των Ταλιµπάν. Τον Οκτώβριο του 2012, η Μαλάλα έγινε στόχος των Ταλιµπάν και πυροβολήθηκε στο κεφάλι επιστρέφοντας σπίτι της µε το σχολικό λεωφορείο. Επέζησε από θαύµα και µεταφέρθηκε σε εξειδικευµένο νοσοκοµείο του Μπέρµιγχαµ της Αγγλίας.

Από τότε που οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία, το σχολείο μας δεν έχει πλέον επιγραφή στην είσοδό του, και η περίτεχνη μπρούντζινη πόρτα στη μέση του άσπρου τοίχου απέναντι απ’ τη μάντρα του ξυλοκόπου δε δίνει το παραμικρό στοιχείο για το τι κρύβεται πίσω της.

Για μας τα κορίτσια, η πόρτα εκείνη ήταν σαν μια μαγική είσοδος στον δικό μας, ξεχωριστό κόσμο. Καθώς τη διαβαίναμε χοροπηδώντας, πετούσαμε τις μαντίλες μας στον αέρα σαν τον άνεμο που φυσά τα σύννεφα πέρα, για να βγει ο ήλιος, κι έπειτα ανεβαίναμε τρέχοντας μπουλούκι τα σκαλιά. Στο πλατύσκαλο βρισκόταν μια ανοιχτή αυλή με πόρτες που οδηγούσαν σ’ όλες τις τάξεις. […]

Πηγαίναμε σχολείο έξι πρωινά την εβδομάδα, και καθώς ήμουν δεκαπέντε χρονών και στην ένατη σχολική χρονιά, τα μαθήματά μου περιλάμβαναν την απαγγελία χημικών τύπων ή τη γραμματική της γλώσσας ουρντού · εκθέσεις γραμμένες στα αγγλικά, με ηθικά διδάγματα όπως «Όποιος βιάζεται, σκοντάφτει», ή σχεδιασμό διαγραμμάτων της κυκλοφορίας του αίματος – οι πιο πολλές μου συμμαθήτριες ήθελαν να γίνουν γιατροί. Δύσκολα φαντάζεσαι ότι οποιοσδήποτε θα μπορούσε να δει μια τέτοια φιλοδοξία ως απειλή. Κι ωστόσο, έξω απ’ τις πόρτες του σχολείου μας απλωνόταν όχι μονάχα ο σαματάς και το χάος της Μινγκόρα, της μεγαλύτερης πόλης του Σουάτ, μα και η παραφροσύνη ανθρώπων όπως οι Ταλιμπάν, που θεωρούν ότι τα κορίτσια δεν πρέπει να πηγαίνουν σχολείο.

Το πρωινό εκείνο είχε ξεκινήσει όπως όλα, αν και λίγο πιο αργά απ’ ό,τι συνήθως. Ήταν η περίοδος των εξετάσεων, οπότε το σχολείο άρχιζε στις εννιά αντί για τις οχτώ. Εγώ κοιμόμουν στο μακρόστενο δωμάτιο στο μπροστινό μέρος του σπιτιού και η μόνη επίπλωση ήταν ένα κρεβάτι κι ένα ντουλάπι που είχα αγοράσει με μερικά απ’ τα χρήματα ενός βραβείου που είχα κερδίσει για τη συμμετοχή μου στην εκστρατεία για την ειρήνη στην κοιλάδα μας και για το δικαίωμα των κοριτσιών στην εκπαίδευση. […]

Το σχολείο δεν απείχε πολύ από το σπίτι μας και συνήθως πήγαινα με τα πόδια, μα απ’ την αρχή της περσινής χρονιάς γύριζα σπίτι με το σχολικό, επειδή η μητέρα μου φοβόταν να μ’ αφήνει να γυρίζω μόνη. […]Στον δρόμο μας δεν μπορούσες να μπεις με αμάξι, οπότε το σχολικό με άφηνε στον κάτω δρόμο πλάι στο ρέμα · από εκεί περνούσα μια καγκελωτή πύλη κι ανέβαινα κάτι σκαλιά. Πίστευα ότι, αν ποτέ δεχόμουν επίθεση από κάποιον τρομοκράτη, θα ήταν σ’ εκείνα τα σκαλιά. Αναρωτιόμουν τι θα ’κανα σε μια τέτοια περίπτωση. Μπορεί να ’βγαζα τα παπούτσια μου και να του τα πέταγα, αλλά έπειτα σκεφτόμουν πως, αν έκανα κάτι τέτοιο, δε θα υπήρχε καμιά διαφορά ανάμεσα σε μένα και τον τρομοκράτη. Θα ήταν καλύτερο να τον παρακαλέσω, λέγοντας: «Σύμφωνοι ·πυροβόλησέ με, μα πρώτα άκουσέ με. Αυτό που κάνεις είναι λάθος. Δεν έχω τίποτε εναντίον σου προσωπικά, απλώς θέλω όλα τα κορίτσια να έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση».Δε φοβόμουν, αλλά είχα αρχίσει να φροντίζω να παραμένει κλειδωμένη η μάντρα τη νύχτα, και να ρωτάω τον Θεό τι συμβαίνει, όταν πεθαίνεις. Είχα μιλήσει για όλα αυτά στην κολλητή μου τη Μονίμπα με την οποία μοιραζόμασταν τα πάντα. Το όνειρό της ήταν να γίνει σχεδιάστρια μόδας · ήξερε βέβαια ότι η οικογένειά της δε θα το δεχόταν ποτέ, γι’ αυτό κι έλεγε σε όλους ότι θέλει να γίνει γιατρός. Είναι δύσκολο για τα κορίτσια στην κοινωνία μας να γίνουν οτιδήποτε άλλο εκτός από δασκάλες ή γιατροί − κι αυτό αν μπορέσουν γενικά να εργαστούν.

Παρατηρήσεις

1ο Θέμα 

Για ποιον λόγο η Μαλάλα έγινε στόχος και πυροβολήθηκε από τους Ταλιμπάν;

ΠΗΓΗ:https://womenaidhalandri.wordpress.com/2014/02/06/182/

Οδηγίες για τη συγγραφή της Έκθεσης

Οδηγίες για τη συγγραφή της Έκθεσης

Η παραγωγή λόγου αποτελεί το βασικό πυρήνα της εξέτασης της νεοελληνικής γλώσσας . Οι υποψήφιοι καλούνται να δημιουργήσουν πρωτότυπα κείμενα, ενταγμένα σε προκαθορισμένο επικοινωνιακό πλαίσιο, στα οποία θα παρουσιάζουν τις προσωπικές τους θέσεις στο προς εξέταση θέμα. Ο πλούτος των ιδεών, η δομή του κειμένου και η λεξιλογική αρτιότητά τους αποτελούν τους τρεις άξονες της αξιολόγησης. 

Τα παρακάτω βήματα στοχεύουν στο να βοηθήσουν τους μαθητές να ανταποκριθούν στο πιο απαιτητικό κομμάτι του μαθήματος, αυτό της Παραγωγής Λόγου.

1. Το πρώτο βήμα είναι η καλή επεξεργασία του θέματος της Έκθεσης, γιατί αν δεν το καταλάβουμε κινδυνεύουμε να βγούμε εκτός θέματος. Συνήθως το θέμα της Έκθεσης που μας δίνεται χωρίζεται σε δύο μέρη, την εισαγωγή και το/τα ζητούμενο/ζητούμενα. Αυτό που πρέπει να κάνουμε εμείς σε αυτό το στάδιο είναι να παρατηρήσουμε τρία πράγματα: 1) την Εισαγωγή (εφόσον υπάρχει), καθώς μπορεί να μας βοηθήσει να πάρουμε ιδέες για τον Πρόλογο, 2) τα ζητούμενα, προκειμένου να ξέρουμε τι πρέπει να γράψουμε στο Κύριο Μέρος και σε πόσες παραγράφους θα το χωρίσουμε, και 3) το είδος του κειμένου που μας ζητάει να γράψουμε (δοκίμιο, άρθρο, επιστολή, εισήγηση).

2. Ξεκινάμε να γράφουμε το Σχεδιάγραμμα: Ανάλογα με το είδος του κειμένου που μας ζητάει το θέμα της Έκθεσης (άρθρο, εισήγηση κτλ.) βάζουμε τίτλο, προσφώνηση και αποφώνηση κτλ.

3. Πρόλογος

Βασικά χαρακτηριστικά του Προλόγου:

• Πρέπει να περιέχει γενικές πληροφορίες που να σχετίζονται με το θέμα.
• Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να περιέχει πληροφορίες που κανονικά θα έπρεπενα αναφερθούν στο Κύριο Μέρος, πληροφορίες δηλαδή που απαντούν στα ζητούμενα της Έκθεσης.
• Πρέπει να προετοιμάζει τον αναγνώστη για αυτό που θα ακολουθήσει στο Κύριο Μέρος της Έκθεσης και να συνδέεται με αυτό.Στην περίπτωση που δυσκολευτούμε, μπορούμε- προαιρετικά πάντα- να χωρίζουμε τον Πρόλογο σε τρία βασικά μέρη (παραγωγικός συλλογισμός-από τη γενική στην ειδική ιδέα): στο πρώτο μέρος αναφερόμαστε στο θέμα της Έκθεσης γενικά, στο δεύτερο κάνουμε μια πιο ειδική αναφορά και στο τρίτο αναφέρουμε πληροφορίες που να προετοιμάζουν κατάλληλα τον αναγνώστη για το τι θα διαβάσει στο Κύριο Μέρος, συνδέοντας με αυτό τον τρόπο τον Πρόλογο με τη παράγραφο του Κυρίου Μέρους που ακολουθεί
• Άλλος ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να ξεκινήσουμε τον Πρόλογο είναι ο ορισμός, αλλά αυτός ενδείκνυται κυρίως για τις περιπτώσεις που μιλάμε για ένα θέμα που χρήζει διασαφήνισης, όπως για παράδειγμα η προπαγάνδα, η μαζοποίηση κτλ. Επιπλέον, μπορούμε να ξεκινήσουμε με μια ιστορική αναδρομή ή με μια αναφορά στη σημερινή εποχή, πάντα ανάλογα με το θέμα και τι μας επιτρέπει να κάνουμε. Εφόσον πρόκειται για εισήγηση, μπορούμε να ξεκινήσουμε, αναφέροντας το λόγο που συγκεντρωθήκαμε και που εκφωνούμε την εν λόγω ομιλία. Τέλος, στην περίπτωση που πρόκειται για άρθρο, μπορούμε να ξεκινήσουμε μέσα από ένα συγκεκριμένο παράδειγμα ως αφόρμηση και έπειτα να συνεχίσουμε με μια πιο γενική αναφορά (επαγωγικός συλλογισμός).
  Σε κάθε περίπτωση, εμείς είμαστε υπεύθυνοι να κρίνουμε με ποιον τρόπο είναι καλύτερα να αναπτύξουμε τον πρόλογό μας.

• Κύριο Μέρος

Έπειτα συνεχίζουμε με το Κύριο Μέρος. Στο Σχεδιάγραμμα μπορούμε να ξεκινήσουμε από το Κύριο Μέρος (προαιρετικά) που είναι το πιο σημαντικό αλλά και το πιο «σίγουρο», ως προς το τι θα απαντήσουμε, κομμάτι της Έκθεσης, καθώς με βάση το θέμα της Έκθεσης ξέρουμε τι πρέπει να γράψουμε και σε πόσες παραγράφους θα το χωρίσουμε.
Κρίνεται σκόπιμο να ξεκινήσουμε από το Κύριο Μέρος και έπειτα να περάσουμε στον Πρόλογο κι αυτό, γιατί πολλοί μαθητές δυσκολεύονται να βρουν τις κατάλληλες ιδέες για τον Πρόλογο. Έτσι, λοιπόν, έχοντας γράψει το Κύριο Μέρος,γνωρίζουν τι να αποφύγουν να γράψουν στον Πρόλογο, προκειμένου να μην αναφέρουν ιδέες που κανονικά πρέπει να αναφερθούν στο Κύριο Μέρος, και τι να αναφέρουν, προκειμένου να προετοιμάσουν κατάλληλα τον αναγνώστη για το τι θα ακολουθήσει στο Κύριο Μέρος




Χωρίζουμε το Κύριο Μέρος σε παραγράφους και γράφουμε από έναν ενδεικτικό 

πλαγιότιτλο. Ο πλαγιότιτλος θα μας βοηθήσει να έχουμε κατά νου το θέμα της 
κάθε 
παραγράφου του Κυρίου Μέρους, προκειμένου να μην αναφέρουμε ιδέες που δεν 
σχετίζονται με αυτό.
• Επίλογος
Στο τέλος του Σχεδιαγράμματος γράφουμε και τον Επίλογο. Σε αυτό το κομμάτι 

αναφέρουμε ιδέες που θεωρούμε κατάλληλες για το κλείσιμο της Έκθεσής μας. Στον επίλογο μπορούμε 1) να αναφέρουμε γενικά συμπεράσματα, 2) να ανακεφαλαιώσουμε συνοπτικά ό,τι προηγήθηκε, 3) να προτείνουμε σύντομα
(απλή αναφορά και όχι ανάλυση) λύσεις κ.ά.
Συνήθως, μας εξυπηρετεί να γράφουμε τον επίλογο, αφού έχουμε ολοκληρώσει

την Έκθεση και έχοντας πλήρη εικόνα του γραπτού μας και τι έχουμε αναφέρει σε 
αυτό, προκειμένου και ο επίλογός μας να είναι εύστοχος. Είναι, λοιπόν, στη κρίση
του κάθε μαθητή ξεχωριστά το πότε θα γράψει και πώς θα δομήσει τον επίλογο
 της έκθεσής του.
3. Αφού τελειώσουμε το Σχεδιάγραμμα, ξεκινάμε να γράφουμε την Έκθεση. Κατά τη συγγραφή της Έκθεσης φροντίζουμε να χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες 
4. συνδετικέςλέξεις που εξασφαλίζουν τη σωστή σύνδεση των ιδεών μας και να 
5. ξεκινάμε με μια θεματική περίοδο τις παραγράφους του κυρίου μέρους, ενώ 
6. μπορούμε να χρησιμοποιούμε και μεταβατικές παραγράφους ανάμεσα σε αυτές,
7.  προκειμένου να τις συνδέσουμε καλύτερα. Τέλος, προσέχουμε να μη ξεφύγουμε 
8. από το όριο των λέξεων που μας δίνεται.
Είναι πολύ σημαντικό να δούμε εξαρχής το χρόνο που διαθέτουμε για όλη αυτή


.

Βρες την αντώνυμη λέξη

Επιλέξτε  από τις τρείς την αντώνυμη λέξη:

1  Κήνσορας
Επικριτής   Φιλαλήθης   Εγκωμιαστής

2  Αβαρία
Βάρος     Ζημιά   Κέρδος

3   Αβελτηρία
Εξυπνάδα   Πρόοδος   Αποφασιστικότητα

4.Ρέκτης
Άπραγος  Αμελής  Αραιός

5.Ζοφώδης
Λαμπερός   Οκνηρός   Φρόνιμος

6 Ασμένως
Απρόσκοπτα    Αναληθώς  Απρόθυμα

7.Οχληρός
 Ήσυχος   Ευχάριστος Αξιοπρεπής

8.Όλβιος
Δυστυχής    Ζωηρός    Φαφλατάς

9  Κίβδηλος
Μοναδικός    Πολύτιμος    Γνήσιος

Η σπουδή των Αρχαίων Ελληνικών

«Η σπουδή των Αρχαίων Ελληνικών κατάντησε να σημαίνει γνώση της γλώσσας στην οποία είναι γραμμένα τα κείμενα […] Και για τις ουσίες, τα νοήματα, για τις αξίες, για το πλάσμα της ζωής δηλαδή που σπαρταρά και γιορτάζει μέσα στην κλασική λογοτεχνία μας, πέρα βρέχει. Κοντολογίς, την παράσταση της διδασκαλίας την έκλεψε ο ξυλότυπος της οικοδομής, Η προσοχή του μαθητή εγκλωβίστηκε στην εξωτερική μορφή, στην ορατή εικόνα, στο δείγμα επιφάνειας του κλασικού κόσμου. Και αμελήθηκε το ένυλο σάρκωμα. […]

 Γραμματική, λοιπόν, συντακτικο, ετυμολογία, τυπικό, φθογγολογικό, σχήματα λόγου, προσωδία και μέτρα, κανόνες και εξαιρέσεις κανόνων, σημείωση, υποσημείωση, παράγραφος, υπνολαλία, υπνοπαιδεία. Και το ροχαλητό αστραπόβροντο στις σπηλιές. […] Μ’ένα λόγο και για να το ειπώ απλά. Την επιθετική μετοχή και τα τελικά απαρέμφατα είναι εύκολο να τα μάθεις. Και σαν τα μάθεις, είναι ευκολότερο να κάνεις επίδειξη με δαύτα σε κείνους που δεν τα ξέρουν. Φοράς σα να λέμε, τη στολάρα με τη φούντα και το λοφίο, γίνεσαι δηλαδή ο κύριος καθηγητής, η αυθεντία, τα ράσα του παπά και ύστερα από το πόστο ενός γελοίου κορδακιζόμενου μπορείς πια να κοκορεύεσαι και να λεονταρίζεις. Κι ο κοσμάκης από κάτου, οι ξύπνιοι σε κάνουνε χάζι. Και τα χαϊβάνια θαυμάζουν: βρε τι Σολομώντας είν’τούτος! Μαθαίνεται λοιπόν η επιθετική μετοχή και το τελικό απαρέμφατο. Τη φράση όμως του Πλάτωνα, «η φιλοσοφία είναι μελέτη θανάτου», το στίχο του Ομήρου «πεθαίνουμε και χανόμαστε μια για πάντα σαν τα φύλλα των δέντρων», ή το φοβερό δίλεκτο του Αισχύλου «θα μάθεις σαν πάθεις», είναι δύσκολο να τα κατανοήσει κανείς. Και πάρα πέρα, είναι πολύ δυσκολότερο να τα υιοθετήσει κανείς, να τα καταλύσει σαν άρτο, και να τα κάνει τρόπο ζωής […] Η κατανόηση των κλασικών κειμένων αξιώνει μια ολόκληρη ζωή με άκρα ευαισθησία, και βούληση, και ανθρωπιά. Και πάλι ναι, και πάλι όχ, και πάλι να μη φτάνει».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ (Τα Ελληνικά)

Ακούσματα τής Μ. Εβδομάδος που έγιναν φράσεις τής καθημερινής μας γλώσσας

Ακούσματα τής Μ. Εβδομάδος που έγιναν φράσεις τής καθημερινής μας γλώσσας

─τα τού Καίσαρος τω Καίσαρι
─ προς το θεαθήναι
─ ως πρόβατο επί σφαγήν
─ άρον, άρον
─ μνήσθητί μου, Κύριε
─ ας όψεται
─ ψέλνω/ακούω τον αναβαλλόμενο
─ χαράς ευαγγέλια
─ διά τον φόβο των Ιουδαίων
..............................................................

Αρκετές φράσεις με διευρυμένη μεταφορική χρήση σώζονται στη σημερινή Ελληνική, προερχόμενες από τα Ευαγγέλια και τους ύμνους τής Μεγάλης Εβδομάδος. Η παρακολούθηση των ακολουθιών των Παθών στις εκκλησίες από μεγάλο αριθμό πιστών, η υποβλητική ατμόσφαιρα, με δυνατά αφηγηματικά κείμενα των Ευαγγελίων και με μια πραγματικά υψηλή ποίηση που είναι η υμνολογία τής Μ. Εβδομάδος, έχουν οδηγήσει στο να εντυπωθούν στη μνήμη και να περάσουν στην καθημερινή γλώσσα πολλές χαρακτηριστικές φράσεις από τα ακούσματα τής Μ. Εβδομάδος. Δίνω ένα μικρό δείγμα από αυτές, παραθέτοντας και τα ερμηνεύματα από το Λεξικό μου.

Από τα ευαγγελικά κείμενα και τα τροπάρια τής Μ. Δευτέρας χρησιμοποιούμε σήμερα τις φράσεις: «τα τού Καίσαρος τω Καίσαρι» (Ματθ. 22, 21) για την ανάγκη να αποδίδεται στον καθένα αυτό που πρέπει, που του οφείλεται ή που του αρμόζει΄ «προς το θεαθήναι» (Ματθ. 23, 5), μόνο για επίδειξη, για τα μάτια τού κόσμου΄ «διυλίζει τον κώνωπα και καταπίνει την κάμηλον» (Ματθ. 23, 24) για τους υποκριτές που επικρίνουν τα ασήμαντα σφάλματα και συγχωρούν ή παραβλέπουν βαρύτατα αμαρτήματα.

Από τη Μ. Τρίτη: «αι μωραί παρθένοι» (Ματθ. 25, 2) για μη προνοητικούς ανθρώπους, που είναι απροετοίμαστοι να αντιμετωπίσουν κάτι σημαντικό.

Από τη Μ. Τετάρτη: «ως πρόβατο επί σφαγήν» (τροπάριο που παραπέμπει στην Π.Δ., Ησαΐας 53, 7) για κάποιον που οδηγείται (από άλλους) σε βέβαιη καταστροφή χωρίς να το γνωρίζει ή να το καταλαβαίνει ή χωρίς να διαµαρτύρεται.
Από τη Μ. Τετάρτη: «το μεν πνεύμα πρόθυμον, η δε σαρξ ασθενής» (Ματθ. 26, 41) για άνθρωπο που έχει τη θέληση να πράξει κάτι αλλά εµποδίζεται (κυρίως από σωµατική αδυναµία)΄ γενικότερα, για κάποιον που θέλει αλλά δεν µπορεί.

Τα περισσότερα είναι από τη Μ. Πέμπτη: «διαρρηγνύω τα ιμάτιά μου» (Ματθ. 26, 65) (σχίζω τα ρούχα μου), διαμαρτύρομαι έντονα, υποστηρίζοντας την αθωότητα ή το δίκιο μου (συχνά με ειρωνική σημασία)΄ «μετά φανών και λαμπάδων» (Ιω. 18, 3), σε πανηγυρική ατµόσφαιρα΄ «άρον, άρον» (Ιω. 19, 15), αμέσως, γρήγορα, βιαστικά΄ «μνήσθητί μου, Κύριε» (Λουκ. 23, 42) για την έκφραση έκπληξης (πβ και τις φράσεις «μέγας ει, Kύριε!» και «έλα Xριστέ και Παναγιά!»)΄«αντί τού μάννα, χολήν» (τροπάριο) για δήλωση αγνωμοσύνης προς τον ευεργέτη΄«νίπτω τας χείρας μου» (από την πράξη τού Ποντίου Πιλάτου, Mατθ. 27, 24) για τους ανθρώπους που αποποιούνται κάθε ευθύνη, προτιμώντας να μην αναμειχθούν σε υπόθεση στην οποία θα μπορούσαν να παρέμβουν΄ «ας όψεται» (Ματθ. 27, 24) για κάποιον που θεωρείται φταίχτης, υπαίτιος για δυσάρεστη κατάσταση΄ «κρανίου τόπος» (απόδοση τού εβραϊκού τοπωνυμίου «Γολγοθάς», Ματθ. 27, 33) για τόπο όπου η ζωή είναι δυσβάσταχτη ή για τόπο που θυμίζει σεληνιακό τοπίο΄ «τετέλεσται» (Ιω. 19, 30) για περιπτώσεις στις οποίες επέρχεται το οριστικό τέλος µιας κατάστασης΄ «διά τον φόβο των Ιουδαίων» (Ιω. 7,13), όταν ενεργεί κανείς µε συγκεκριµένο τρόπο, επειδή επαπειλείται κίνδυνος από γνωστά, υπονοούµενα από τον οµιλητή πρόσωπα ή καταστάσεις΄ «και έσται η εσχάτη πλάνη χείρων τής πρώτης» (Ματθ. 27, 64), το να ξανακάνει κανείς λάθος ή το να επαναλάβει προηγούμενο σφάλμα του είναι περισσότερο μειωτικό ή μπορεί να έχει χειρότερες συνέπειες από τη διάπραξη ενός λάθους για πρώτη φορά.

Από τη Μ. Παρασκευή: «ψέλνω/ακούω τον αναβαλλόμενο» (από το τροπάριο «Σε τον αναβαλλόμενον φως ως ιμάτιον» [Συ που φοράς το φως ως ιμάτιο· αναβάλλομαι = περιβάλλομαι, ντύνομαι]) για μακρά και διαρκή επίπληξη που κάνω (ψάλλω...) ή δέχομαι (ακούω...) από κάποιον.

Εδώ αξίζει να παρατηρηθεί πώς άλλαξε στη λαϊκή χρήση η αρχική έννοια τής φράσης και από εύσημη έγινε κακόσημη. Συγκεκριμένα, η μακρά διάρκεια τού όλου ύμνου, που ψάλλεται όση ώρα διαρκεί η Aποκαθήλωση και που αρχίζει με τη φράση αυτή, έδωσε λαβή στη μεταφορική χρήση τής φράσης με τελείως διαφορετικό περιεχόμενο. Tο ίδιο συμβαίνει και με τη φράση «ψάλλω σε κάποιον τον εξάψαλμο», που πάλι η μακρά διάρκεια ανάγνωσης έξι ολόκληρων ψαλμών κατά τον όρθρο έγινε αφορμή να χρησιμοποιηθεί η φράση μεταφορικά για την επιτίμηση κάποιου με λεκτική επίθεση που κρατάει πολλή ώρα!

Από το Μ. Σάββατο: «ανάστα, ο Θεός / Κύριος» (τροπάριο από την «πρώτη ανάσταση», μετά το αποστολικό ανάγνωσμα) δηλώνει κατάσταση έντονου θορύβου, σύγχυση, αναστάτωση, ανακατωσούρα΄«ο αποθανών δεδικαίωται» (αποστολικό ανάγνωσμα, Ρωμ. 6, 7), αυτός που έχει πεθάνει δεν κρίνεται πια (αν ήταν καλός ή όχι, αν έπραξε σωστά ή όχι κ.λπ.) αλλά θεωρείται δικαιωμένος.

Από την Κυριακή τού Πάσχα: «χαράς ευαγγέλια» (αναστάσιμο τροπάριο), για εξαιρετικά ευχάριστη είδηση, για µήνυµα που προκαλεί ευτυχία ή μεγάλη ικανοποίηση΄ «νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες» (Ιωάννης Χρυσόστομος), για να δηλωθεί ότι όλοι καλούνται να συμμετάσχουν σε κάτι (καλό), είτε το αξίζουν είτε όχι΄ «βάλλω τον δάκτυλο εις τον τύπον των ήλων» (Ιω. 20, 25), καταπιάνομαι με θέμα που ενοχλεί, που μαρτυρεί μια δυσάρεστη ή οδυνηρή κατάσταση.

Τέτοιες εκκλησιαστικές φράσεις, με μεταφορική και διευρυμένη (ενίοτε και παρηλλαγμένη) σημασία, εμπλούτισαν τη γλώσσα μας προσδίδοντας κύρος αλλά και εκφραστικότητα στον λόγο.

Γ. Μπαμπινιώτης

Έχασε τ΄αυγά και τα πασχάλια

Για κάποιον που έχει σαστίσει, βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση, για απώλεια ελέγχου μπροστά σε κάτι απρόοπτο.

Ο υπολογισμός του Πάσχα και των κινητών εορτών ήταν από παλιά δύσκολη υπόθεση. Γι αυτό η Εκκλησία κάθε χρόνο εκδίδει - υπό τον τίτλο "Πασχάλιον" -ετήσιους Πίνακες με χρήσιμες αστρονομικές και εορτολογικές πληροφορίες (κινητές γιορτές).
Επειδή το Πάσχα έχει συνδεθεί αδιάσπαστα με τα κόκκινα αυγά, η παροιμιακή αυτή φράση συμφύρθηκε με την άλλη που λέει "έχασε τ’ αυγά και τα καλάθια", (για κάποιον που έπαθε μεγάλη ζημιά), που εκ πρώτης όψεως είναι λάθος αλλά φαίνεται απόλυτα εύλογο.

αβγό ή αυγό ; ==> καί τα δύο

Για πολύ καιρό ο κόσμος έγραφε αυγό, με ύψιλον, όμως κάποια στιγμή οι γλωσσολόγοι (Τριανταφυλλίδης, Χατζηδάκις  ) ισχυρίστηκαν πως το αβγό μάς έρχεται από την λέξη ωό μέσα από μια σειρά μεταβολές και πως υπό αυτό το πρίσμα δικαιολογείται η φωνητική απόδοση αβγό, με βήτα.

Συγκεκριμένα η πορεία τής λέξης φαίνεται πως είναι η εξής: τα ωά > ταωά > ταουά > ταγουά > ταουγά > ταβγά και έτσι σχηματίστηκε ο ενικός τ’ αβγό. Εφόσον, δηλαδή, η μεταβολή ήταν μορφολογική και δεν προϋπήρχε εκεί κάποιο ύψιλον θα έπρεπε πολύ απλά να χρησιμοποιηθεί το β για να αποδώσει τον νέο φθόγγο που προέκυψε.


Πέρα όμως  από την ετυμολογική παράμετρο και την ιστορική υπάρχει και μία τρίτη: αυτή τής απλογράφησης. Έτσι μια ιστορική ανορθογραφία κρατά καλύτερα όταν είναι επί το απλούστερο ενώ αποδυναμώνεται ευκολότερα όταν αποκαλυφθεί πως πρόκειται για υπερορθογράφηση.

Παρόλα αυτά,  το Λεξικό Τριανταφυλλίδη, παρότι σημειώνει την ίδια ετυμολογική πορεία, διατηρεί την ορθογραφία αυγό, με ύψιλον.

Κι έτσι, τελικά, φαίνεται πως όπως ο καθένας μπορεί να διαλέξει αν θα το φάει το αβγό του σφιχτό ή μελάτο, όμοίως μπορεί να διαλέξει κι αν θα γράψει αβγό ή αυγό. (Άλλη μια άλυτη ορθογραφική διπλοτυπία!)

Η αλληγορία της αρπαγής της ωραίας Ελένης

Η αλληγορία της αρπαγής της ωραίας Ελένης

Ο Τρωικός πόλεμος διήρκεσε δέκα χρόνια, στο όνομά του δέκα χιλιάδες από τους άριστους των ανδρών έπεσαν, ενώ η Τροία, η πλέον ευημερούσα πόλη της Ασίας αποτεφρώθηκε ολοσχερώς.

Ο ειρηνιστής Ευριπίδης το 412 π.Χ. με το έργο του «Ελένη» μας δείχνει ότι οι πόλεμοι είναι νοσηροί και έχουν μάταιες αιτίες. Είναι για το είδωλο που οι Έλληνες πολέμησαν, στην Τροία δεν υπήρξε ποτέ τίποτα, η πραγματική Ελένη δε βρισκόταν εκεί! Είναι το όνομά της (το μάταιο) που ο Μενέλαος επεδίωξε, είναι αυτό που κόμισε στον στόλο του, που έθεσε σε ασφαλή τόπο όταν προσάραξε. Η σύντροφος του κρεβατιού δεν ήταν παρά αγαλματίδιο από σύννεφο, όπως τα μικρά αναθήματα που οι άνθρωποι προσφέρουν στους θεούς. Ο ποιητής, ανατόμος ψυχών στα άλλα κείμενά του, εδώ εμφανίζει επιδεξιότητα ειδωλοπλάστη. Η «Ελένη» ως είδωλο, αληθινότερη από το πρόσωπο, από το σώμα.

Η αλήθεια συνήθως δεν βρίσκεται εκεί που την ψάχνουμε. Η πραγματική ζωή, η ενορμητική, είναι αλλού ωστόσο άλλη ζούμε, αγωνιζόμενοι-αλλοίμονο- για το σαθρό της απείκασμα το οποίο τεχνηέντως καλλιεργείται και αήθως διασπείρεται από τους «θεούς» του ενεστώτος lifestyle. Το τελευταίο είναι η ζοφερή συνέπεια μιας Αρπαγής. Αφορά στην υπεξαίρεση της μοναδικής και Ωραίας Ιδιαιτερότητας και Ατομικότητας του σύγχρονου ανθρώπου που ευχερώς και τυφλά υποκύπτει στο ομαδικό, ιδού η θυσία του εσώτερου εαυτού, η απόλυτη συμμόρφωση του Εγώ στο ψευδεπίγραφο και σαθρό συλλογικό, η έκπτωση του τόνου των ενστίκτων της ζωής που ασφυκτιούν χάριν της συστοιχίας με το έξωθεν. Είναι η σύρραξη υπέρ μιας κίβδηλης, πλουμιστής  ύπαρξης, που στοχεύει στην αρνητικοποίηση της ζωής, στο φάντασμά της.

Η Αρπαγή της Ωραίας Ελένης, εκεί και τότε, η πρόστυχη Αρπαγή των αξιών, της πολιτιστικής κληρονομιάς, της εθνικής μας ταυτότητας εδώ και τώρα. Ανέκαθεν το τέχνασμα του διπλασιασμού ήταν στρατευμένο στην υπηρεσία του αποπροσανατολισμού, για να συσκοτίζεται η αλήθεια της κοινωνικής και πολιτικής μας ζωής. Η Ωραία Αφροδίτη, με «σάρκα και οστά» στέκεται επί των ημερών μας μοναχική σε μια αίθουσα στο τμήμα Ελληνικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων του Λούβρου. Το δάπεδο του μουσείου φθείρεται δυσανάλογα μπροστά της χρόνο με τον χρόνο ενώ την ίδια στιγμή, στα καθ’ημάς, καρεκλοκένταυροι γραφειοκράτες κοκορομαχούν εκ του ασφαλούς στα παράθυρα των καναλιών παρασύροντας το ανυποψίαστο κοινό στις φενάκες του.

Σάββας Μπακιρτζόγου, Πρόγραμμα Επέκεινα