. Δραστηριότητες κατανόησης και παραγωγής γραπτού και προφορικού λόγου.

Γένη λόγου–Κειμενικά είδη

Ο «εκφραστικός λόγος» των κειμένων της Α ́ Γυμνασίου και εν μέρει της Β ́Γυμνασίου, στον οποίο βαρύνουσα θέση έχει η υποκειμενικότητα του πομπού (προσωπικές επιστολές,ημερολόγια,έκφραση προσωπικών

        σκέψεων κ.λπ.) δίνει τη θέση του στην

«αντικειμενικότητα», με κείμενα πειθούς (επιχειρηματολογία) και πληροφοριακά κείμενα περιγραφές, εξιστορήσεις, επεξηγηματικά, ερμηνευτικά, πραγματολογικά κείμενα), στα οποία χρησιμοποιείται ευρέως το γ ́ πρόσωπο και η απρόσωπη σύνταξη.
Τα κειμενικά είδη που προσφέρονται κατά γένη λόγου στο υπάρχον υλικό στον γραπτό και προφορικό λόγο είναι τα εξής:

  Περιγραφικά       Αφηγηματικά       Επιχειρηματολογία
1.     Περιγραφικά   

Ταξιδιωτικός οδηγός   

Περιγραφή στον  διαφημιστικό λόγο

  Περιγραφή κοινωνικού  φαινομένου

Περιγραφή κοινόχρηστων χώρων / δρόμων

Περιγραφή προσώπου

Περιγραφή με δημιουργικές  συνθέσεις (κολλάζ)–Αφίσες

Περιγραφή με πολυτροπικά–πολυμεσικά κείμενα

2.Αφηγηματικά
 Ιστορικέςρεαλιστικέςαφηγήσεις (μη λογοτεχνικές)

 Δραματοποιημένη αφήγηση

  Ειδησεογραφικές

ανταποκρίσεις

 3.Επιχειρηματολογία
.Επίσημες επιστολές προς δημόσιους οργανισμούς και  κοινωνικούς φορείς.

.Γελοιογραφία

Δημοσιογραφικά κείμενα(Άρθρο, χρονογράφημα,γελοιογραφίες)

Αφίσα–Σλόγκαν–Συνθηματικός λόγος

Διάλογος–Αυθόρμητος  λόγος

Προσχεδιασμένος προτρεπτικός λόγος (ομιλία,εισήγηση)

Επιχείρημα στον διαφημιστικό λόγο

Στο κειμενικό ρεπερτόριο της Γ ́ τάξης περιλαμβάνονται, επίσης, κείμενα που ανήκουν στον αναφορικό λόγο και αφορούν ορισμούς εννοιών, παρουσίαση ερευνητικών δεδομένων,ερμηνεία κοινωνικών φαινομένων, άρθρα ερμηνευτικής δημοσιογραφίας, τα οποία δεν μπορούν να ενταχθούν σε μια μόνο από τις παραπάνω κατηγορίες.

Γ1. Δραστηριότητες κατανόησης γραπτού και προφορικού λόγου:

Τονίζεται και εδώ η ανάγκη να εμπλουτιστούν οι δραστηριότητες κατανόησης γραπτού και προφορικού λόγου προς την κατεύθυνση της κατανόησης του επικοινωνιακού πλαισίου,δηλαδή στην αναγνώριση του κειμενικού είδους και των επικοινωνιακών συνθηκών των κειμένων (πομπός, μήνυμα, δέκτης κ.ά.) και στην αναγνώριση της λειτουργίας των γραμματικοσυντακτικών δομών στη συγκρότηση του νοήματος των κειμένων.

Γ2. Δραστηριότητες παραγωγής γραπτού και προφορικού λόγου:

Όσον αφορά την παραγωγή γραπτού και προφορικού λόγου συνιστάται οι μαθητές/τριες να έχουν την ευκαιρία στη διάρκεια της χρονιάς να δοκιμαστούν στην αφήγηση, περιγραφή  και επιχειρηματολογία μέσα από ένα ευρύ ρεπερτόριο δραστηριοτήτων παραγωγής  γραπτού και προφορικού λόγου.
1 η ενότητα: Ελλάδα – Ευρώπη – Κόσμος. Χρήσιμο υλικό είναι οι αναπαραστάσεις των μαθητών/τριών για την Ελλάδα και την Ευρώπη και τη σχέση μεταξύ τους, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν υλικό για την περαιτέρω διερεύνηση του θέματος.
 Γένη κειμένων:Περιγραφή,  Επιχειρηματολογία :
Ταξιδιωτικά κείμενα.
 Περιγραφές αντικειμενικές και υποκειμενικές. 
Περιγραφή στον διαφημιστικό λόγο. 
Ερμηνευτικά κείμενα. 
Διαφημιστική αφίσα. 
Γελοιογραφίες.
Κριτική κατανόηση πολυτροπικών και μονοτροπικών κειμένων συνεχών και ασυνεχών με στόχο τη διερεύνηση αναπαραστάσεων και προκαταλήψεων σχετικά με την ελληνική και ευρωπαϊκή ταυτότητα.
Παραγωγή λόγου:
 Περιγραφές χώρου

. Άρθρα γνώμης.

 Ομιλία.

 Ταξιδιωτικές εντυπώσεις, περιηγητικά κείμενα.