ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ενδοιαστικές λέγονται οι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις που εκφράζουν ενδοιασμό ή φόβο ή ανησυχία μήπως συμβεί κάτι κακό ή μήπως δεν πραγματοποιηθεί κάτι επιθυμητό.

Εισάγονται: με τους ενδοιαστικούς συνδέσμους μή, μὴ οὐ.

Ο σύνδεσμος μὴ ή ὅπως μὴ χρησιμοποιείται όταν η πρόταση δηλώνει φόβο μήπως γίνει κάτι το φοβερό ή το ανεπιθύμητο.

• Ἐφοβήθησαν μὴ καὶ ἐπὶ σφᾶς ὁ στρατός χωρήσῃ.
  (= Φοβήθηκαν μήπως και βαδίσει εναντίον τους ο στρατός.)

Ο σύνδεσμος μὴ οὐ χρησιμοποιείται όταν το υποκείμενο της κύριας πρότασης φοβάται μήπως δε γίνει κάτι που εύχεται και προσδοκά, κάτι επιθυμητό.

• Φοβοῦμαι μὴ οὐ δυνηθῶ διὰ τὴν ἀπειρίαν δηλῶσαι.
  (= Φοβάμαι μήπως δεν μπορέσω εξαιτίας της απειρίας μου να φανερώσω.)

Κατά το περιεχόμενό τους είναι κυρίως προτάσεις επιθυμίας.

Δέχονται άρνηση οὐ

Εξαρτώνται από ρήματα που φανερώνουν

φόβο, δισταγμό, ανησυχία, επιφύλαξη: φοβοῦμαι, δέδοικα ή δέδια, ὀκνῶ, ὁρῶ, προσέχω, ὑποπτεύω ή

από παρόμοιες απρόσωπες εκφράσεις: δεινόν ἐστι, δέος ἐστί, κίνδυνός ἐστι, φόβος ἐστί, φοβερόν ἐστι, ὑποψία ἐστίν, τρόμος ἔχει με...

Χρησιμοποιούνται ως: υποκείμενο, αντικείμενο, επεξήγηση.

• Δέδιμεν μή οὐ βέβαιοι ἦτε. > αντικείμενο
  (= Φοβόμαστε μήπως δεν είστε σταθεροί.)
  
  
• Κίνδυνός ἐστι μὴ μεταβάλωνται και γένωνται μετὰ τῶν πολεμίων. > υποκείμενο
  (= Υπάρχει κίνδυνος μήπως αλλάξουν διαθέσεις και ταχθούν με το μέρος των εχθρών.)
  
  
• Τόδε ἄδηλον παντί, μὴ πολλὰ σώματα κατρίψασα ἡ ψυχή τὸ τελευταῖον αὐτὴ ἀπολλύηται. >επεξήγηση στο τόδε.
  (= Αυτό είναι άγνωστο στον καθένα, μήπως δηλ. η ψυχή αφού εξαντλήσει πολλά σώματα στο τέλος και αυτή η ίδια χάνεται.)

Εκφέρονται με:

υποτακτική, όταν το ρήμα της πρότασης από την οποία εξαρτώνται βρίσκεται σε αρκτικό χρόνο και δηλώνουν φόβο για κάτι που αναφέρεται στο μέλλον:

• Οἱ τύραννοι φοβοῦνται μὴ αἱ πόλεις ἐλεύθεραι γένωνται.

ευκτική του πλαγίου λόγου, όταν το ρήμα της πρότασης από την οποία εξαρτώνται βρίσκεται σε ιστορικό χρόνο και δηλώνουν φόβο ο οποίος αναφέρεται στο παρελθόν:

• Ἔδεισαν μὴ ἀποθάνοιεν.

Σπανιότερα εκφέρονται με:

οριστική, όταν δηλώνουν φόβο πραγματικό στο παρόν, στο μέλλον ή στο παρελθόν

• Δέδοικα μὴ ἄλλου τινὸς ἤ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω

δυνητική ευκτική, όταν δηλώνουν φόβο πιθανό στο παρόν ή στο μέλλον

• Φοβοῦνται μὴ ματαία ἂν γένοιτο αὕτη ἡ κατασκευή, εἰ πόλεμος ἐγερθείη.

Και μία άσκηση (συντακτικός ρόλος, τι εκφράζουν)ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/endoiastikes1.htm